Tagged: กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์

ในการสอบยุคปัจจุบัน เราอาจกังวลเรื่องการลอกข้อสอบหรือทุจริต แต่ย้อนกลับไปเมื่อ ๑๐๐ ปีก่อน ในสมัยรัชกาลที่ ๖ ย่างเข้า ๗ ปัญหาใหญ่ในการสอบนักธรรมกลับเป็นเรื่องของ “มารยาท”

เคยเจอปัญหา “ข้อสอบออกวน” หรือ “ไม่มีอะไรจะออกสอบ” ไหมครับ? ย้อนกลับไปเมื่อ ๑๐๐ ปีก่อน การสอบนักธรรมชั้นโท วิชา “ตำนาน” (พุทธประวัติ/ประวัติสาวก) ก็เจอปัญหานี้เช่นกัน แต่สาเหตุนั้นเป็นเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่น่าจดจำ

เคยสงสัยไหมว่าทำไมตารางสอบนักธรรมถึงจัดวิชาเรียงความ (กระทู้ธรรม) ไว้ท้ายสุด? หรือบางยุคก็ไว้ต้นสุด? ย้อนกลับไปเมื่อ ๑๐๐ ปีก่อน ในสมัยรัชกาลที่ ๖ การสอบนักธรรมได้รับความนิยมอย่างถล่มทลาย บางจังหวัดมีคนมาร่วมลุ้นผลสอบนับพันคน! แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นคือ “การตรวจข้อสอบไม่ทัน” ทำให้การประกาศผลล่าช้าจนดึกดื่น ผู้คนรอไม่ไหวจนทยอยกลับบ้าน ทำให้บรรยากาศที่ควรจะครึกครื้นกลับ “กร่อย” ลงไปถนัดตา

วิกฤตตำราเรียน เมื่อ “เสาหลัก” ล้ม ในปี พ.ศ. ๒๔๖๕ หลังจากที่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส (ผู้ทรงวางรากฐานการศึกษาสงฆ์) สิ้นพระชนม์ลง ทิ้งไว้เพียงผลงานชิ้นสุดท้ายคือหนังสือ “ธรรมวิจารณ์” ที่ยังทรงนิพนธ์ “ไม่จบ”

ความลำบากของพระบ้านไกล ย้อนกลับไปก่อนปี พ.ศ. ๒๔๖๕ การศึกษาพระปริยัติธรรมเริ่มบูมมากในต่างจังหวัด แต่มีปัญหาใหญ่คือ:

ในวันเดียวกับที่มีการเปิดตัว “นักธรรมชั้นเอก” (ดูตอนที่ ๓๗) พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์ (ผู้รักษาการแทนสมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ ในขณะนั้น) ก็ทรงออกประกาศอีกฉบับเพื่อแก้ปัญหา “ความสับสน” ของนักเรียนนักธรรมชั้นตรีและโท