Tagged: วัดบวรนิเวศวิหาร

การจัดระบบการศึกษานักธรรมของคณะสงฆ์ไทยไม่ได้เกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์ในชั่วข้ามคืน แต่มีวิวัฒนาการอย่างเป็นขั้นเป็นตอน โดยเฉพาะในมิติของ จำนวนและลักษณะของสนามสอบ ที่ขยายตัวและปรับเปลี่ยนไปตามยุคสมัย จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ในเมืองหลวง สู่ความเป็นมาตรฐานเดียวกันทั่วแผ่นดิน

หลังจากหลักสูตร “นักธรรมชั้นตรี” เริ่มลงหลักปักฐานมั่นคง (ในเอกสารใช้คำว่า “ปลูกติด”) และมีการเรียนการสอนแพร่หลายไปทั่วแล้ว ในปี พ.ศ. ๒๔๖๐ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส จึงทรงตัดสินพระทัย “ยกระดับสนามสอบวัด” ให้กลายเป็น “สนามสอบมาตรฐาน”

บทนำ: จากสำนักงานสัญจรสู่รากฐานที่มั่นคง ในอดีตที่ผ่านมา การบริหารงานของ สำนักงานแม่กองธรรมสนามหลวง มีลักษณะไม่คงที่ในด้านสถานที่ทำการ กล่าวคือ ไม่มีอาคารสำนักงานถาวร โดยสถานที่ทำการจะเปลี่ยนแปลงไปตามวัดต้นสังกัดของพระเถระผู้ดำรงตำแหน่งแม่กองธรรมสนามหลวงในแต่ละยุคสมัย

การศึกษาของภิกษุสามเณรในประเทศไทยแต่โบราณมา คือการศึกษาภาษาบาลี ที่เรียกว่า การศึกษาพระปริยัติธรรม เป็นการศึกษาพระพุทธศาสนาในภาษาบาลี เพื่อให้รู้ภาษาบาลีสามารถอ่านพระคัมภีร์ของพระพุทธศาสนาได้โดยสะดวก เพราะคัมภีร์ของพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทดังที่นับถืออยู่ในประเทศไทยนั้น ล้วนจารึกไว้ด้วยภาษาบาลี

การศึกษาพระปริยัติธรรมถือเป็นรากฐานสำคัญในการดำรงอยู่และเผยแผ่คำสอนของพระพุทธศาสนาในประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง แผนกธรรม ซึ่งเป็นหลักสูตรการศึกษาพระธรรมวินัยใน ภาษาไทย เกิดขึ้นจากพระดำริของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เมื่อครั้งที่ทรงเห็นว่าการศึกษาพระปริยัติธรรมในภาษาบาลีนั้นเป็นเรื่องยากสำหรับภิกษุสามเณรทั่วไป นำไปสู่การขาดแคลนผู้มีความรู้ในพระธรรมวินัย