Tagged: นักธรรมชั้นตรี

การศึกษาพระพุทธศาสนาในระบบคณะสงฆ์ไทย มีโครงสร้างที่เป็นขั้นเป็นตอนชัดเจน ซึ่งรากฐานสำคัญนี้วางโดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส พระองค์ทรงปฏิรูปการศึกษาโดยอิงจากพระวินัย และจัดระบบ “ภูมิความรู้” อันเป็นต้นแบบของหลักสูตรนักธรรมในปัจจุบัน

หลังจากเปิดสอบนักธรรมในต่างจังหวัดมาได้ 3 ปี สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงสังเกตเห็น “ความผิดปกติ” บางอย่าง… คือหลายจังหวัดมีคนสอบผ่านแค่ “ประโยค ๑” (ครึ่งทาง) แล้วก็หายตัวไป ไม่ยอมมาสอบต่อให้จบชั้นตรี!

เคยไหม? สอบผ่านไปครึ่งหนึ่งแล้วเก็บไว้สอบต่อปีหน้า… สมัยก่อนการสอบนักธรรมก็เคยมีระบบคล้ายๆ กัน คือสอบผ่าน “ประโยค ๑” แล้วค่อยมาสอบเลื่อนเป็น “ประโยค ๒” (เพื่อให้ครบหลักสูตรนักธรรมชั้นตรี)

จากพระดำริที่จะส่งเสริมการศึกษาธรรมวินัยให้แพร่หลายไปสู่ภิกษุสามเณรอย่างทั่งถึงทุกระดับชั้นดังกล่าวแล้ว พ.ศ. ๒๔๕๖ สมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ จึงทรงปรับปรุงหลักสูตรองค์นักธรรมอีกครั้งหนึ่ง โดยรวมองค์นักธรรมประโยค ๑ และประโยค ๒ เข้าด้วยกันเป็น “นักธรรมชั้นตรี” และกำหนดหลักสูตรสอบความรู้ภิกษุสามเณรเป็น ๔ อย่างคือ